Metody pracy z dyskalkulikami

"Kiedy diagnoza dyskalkulii jest już postawiona, należy rozpocząć program pomocy w szkole ucznia. Niewłaściwym sposobem postępowania jest promowanie ucznia "z dobroci serca", mimo że nie osiągnął on wymaganego poziomu wiedzy i umiejętności w danej klasie. Taka postawa nauczycieli powoduje bowiem, że problemy zostaną jedynie "przepchnięte" do kolejnej klasy, gdzie zostaną spotęgowane, a nie rozwiązane" - M. Kurczab.

Wydaje mi się, że ten cytat doskonale opisuje problemy dzisiejszego szkolnictwa. W klasach jest dużo osób, w związku z czym nauczyciel nie ma możliwości (i chęci?), aby pomagać najsłabszym. Dlatego często dzieje się tak, że dzieci z drobnymi problemami na początku, poprzez pobłażanie nauczyciela robią sobie ogromne zaległości w materiale, trudne do nadrobienia.


Z postawionej diagnozy powinny wynikać odpowiedzi na następujące pytania:
- jaka jest wiedza matematyczna ucznia?
- jakie są jego zdolności i umiejętności?
- w jakich obszarach uczeń ma trudności?
- jaki ma sensoryczny styl uczenia?
- jakie są jego mocne i słabe strony?
- jaka jest samoocena i poczucie własnej godności ucznia?

Gdy po konsultacji z osobami zajmującymi się diagnozą dziecka, należy sobie odpowiedzieć na pytanie - jak pomagać? 

Plan działania powinien być zrozumiały i uzgodniony z uczniem, jego nauczycielami i rodzicami. W realizacji planu pomocy ważną rolę do odegrania mają rodzice dziecka!

Rodzice powinni, w porozumieniu z nauczycielem pracującym z dzieckiem w szkole:
- Motywować dziecko do rozwiązywania w domu zadań przygotowanych przez nauczyciela
- Kontrolować proces rozwiązywania zadań
- Po każdej pracy domowej poinformować nauczyciela jak przebiegało rozwiązywania tych zadań

Droga do osiągnięcia sukcesu powinna być podzielona na kilka etapów. Program powinien precyzyjnie zakreślać: środki, metodę, ramy czasowe oraz strategie oceny.

Skuteczny plan działania w pracy z dzieckiem dysalkulicznym:
- wytycza realistyczne cele,
- ma klarowną strukturę,
- wyraźnie wyznacza zakres odpowiedzialności,
- określa zakres współpracy osób zaangażowanych w jego realizację,
- jest czytelnie przedstawiony.







9 przykazań jak pracować z uczniem z dyskalkulią:
1. Powiązanie matematyki z codziennymi sytuacjami i ukazywanie jej przydatności oraz obecności.
2. Stwarzanie sytuacji kojarzących matematykę z przyjemnością.
3. Stwarzanie okazji do praktycznych ćwiczeń w szacowaniu (wysokości, odległości, powierzchni, czasu).
4. Stosowanie komunikatów werbalnych i wyjaśnień w celu zrozumienia języka matematycznego.
5. Stosowanie pomocy wizualnych dla lepszego zrozumienia i zapamiętania.
6. Nauczanie polisensoryczne - zaangażowanie motoryki dużej (np. odmierzanie odległości krokami).
7. Ćwiczenie pamięci krótkoterminowej oraz wyobraźni wzrokowo-przetrzennej.
8. Unikanie oceny metody stosowanej przez ucznia, nawet jeśli jest ona długa i żmudna.
9. Wdrażanie do uporządkowanego działania, dającego poczucie pewności.

Kolejnym ważnym pytaniem jest: jak pomagać w rozwiązywaniu zadań?
1. Czytać zadania na głos.
2. Dokonywać analizy celu zadania.
3. Pomoc w wyborze operacji arytmetycznej.
4. Nazywanie symboli, określenie czynności potrzebnych do wykonania danej operacji.
5. Zapisywanie działań.
6. Stosowanie pomocy ułatwiających zrozumienie idei operacji i działań, np. rysowanie grafów.
7. Sporządzenie dodatkowych rysunków i grafów ułatwiających uchwycenie zależności pomiędzy elementami zadania.
8. Sprawdzanie poprawności odpowiedzi przy pomocy kalkulatora.
9. Stosowanie umiejętności matematycznych w sytuacjach codziennych, praktycznych. 


Uważam, że przy dzisiejszej porcji informacji nie może zabraknąć podkreślenia jakie czynniki mają duże znaczenie w powodzeniu terapii dyskalkulii.
Po pierwsze z pewnością jest to wczesna diagnoza i jak najwcześniejsze rozpoczęcie terapii.
- indywidualizacja oddziaływań oraz rozległa wiedza terapeuty,
- współpraca między dzieckiem, nauczycielami, rodzicami i terapeutą,
- prawidłowe relacje emocjonalne dziecko - dorosły,


Dodatkowo konieczne jest:

 

Stosując te wszystkie elementy możemy być pewni, że nasze dziecko będzie skutecznie i systematycznie przezwyciężać swoje trudności w zakresie matematyki. Powodzenia! 

Literatura:
Gąsowska T., Pietrzak-Stępkowska Z., Praca wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu, Warszawa, 1994.
Gruszczyk-Kolczyńska E., Niepowodzenia w uczeniu sie matematyki u dzieci z klas początkowych. Diagnoza i terapia, Warszawa, 1995.
Kurczab M., Dyskalkulia w pytaniach i odpowiedziach: podstawowe informacje dla nauczycieli, Warszawa 2005.