Modele diagnozy dyskalkulii

W 2001 roku Ronald B. Adler, szwedzki neuropsycholog, zaproponował swój autorski model diagnozy dyskalkulii. Według niego analizę należy przeprowadzi wtedy, gdy wstępne rozpoznanie trudności i podjęte środki zaradcze nie przynoszą spodziewanych rezultatów. Celem takiej analizy jest nie tylko przygotowanie diagnozy, ale przede wszystkim dostarczenie podstaw do głębszego zrozumienie natury dysfunkcji i zaplanowania skutecznej terapii.

Wg Ronalda Adlera analizowanie problemu powinno przebiegać w trzech etapach:

1. Test neuropedagogiczny, który obejmuje sprawdzenie:
- matematycznej wiedzy i rozumienia (testy umiejętności matematycznych gdzie ważne są nie tylko wyniki, alei sposób rozwiązania),
-zdolności czytania i rozumienia,
-zdolności pisania i ortografii.
Po przeprowadzeniu tego testu, badacz powinien postawić pytanie:
Jeśli uczeń nie jest w stanie rozwiązać samodzielnie zadania, to jakiej pomocy należy mu udzielić, żeby je rozwiązał? 

Celem testów jest rozpoznanie stylu poznawczego w matematyce, typowego dla danej osoby sposobu, w jaki postrzega ona, analizuje, rozwiązuje, zapisuje i zapamiętuje problem.
Wyróżnia się dwa skrajne style poznawcze:
 Styl skoczka, gdzie uczeń:
- stara się spojrzeć na całość i np.: zrobić jakieś uproszczenie, które pozwoliłoby może od razu zobaczyć rozwiązanie,
- rozpoczyna jednym sposobem, cofa się, próbuje drugim, skacze często na oślep wokół zagadnienia,
- zmienia dane i patrzy na wyniki, upraszcza dane, żeby ułatwić sobie rachunki,
- traktuje wszystkie działanie arytmetyczne jednakowo, chętnie rachuje w głowie i w przybliżeniu
- lubi wszystko sprawdzać po kilka razy, rzadko tą samą metodą. Metody może nie umieć opisać lub nie zapamiętać.

Styl stonogi,
- analizując zadanie rozkłada je na małe kawałki i próbuje każdy kawałek rozwiązywać z osobna,
- przystępując do działania, szuka jakiejś gotowej formułki, chce postawić najpierw jedną nogę, potem drugą, potem trzecią... lubi pewny grunt,
- używa danych dokładnie jak w tekście zadania,
- chętnie dodaje i mnoży. Działanie wykonuje pisemnie. Nie lubi odejmować i dzielić.
- niechętnie sprawdza jeszcze raz wyniki, jeżeli już to robi, to zwykle tą samą metodą.

2. Test neuropsychologiczny - przeprowadzany jest przez psychologa i składa się z trzech elementów:
- oceny osobowości - temperament i charakter,
- oceny rozwoju poznawczego - standaryzowane testu na inteligencję, np, test Wechslera (WISC-R),
- oceny funkcji poznawczych - zdolności, które powinny być przetestowane to: uwaga, kontrola i koncentracja, kontrola motoryczna i integracja sensoryczna, postrzeganie, orientacja przestrzenna, wyobraźnia, kompetencje językowe, zapamiętywanie.

3. Test neuropediatryczny - ta część badania jest medycznym testem zdrowia i zwykle wykonywana jest przez pediatrę lub neurologa. Badanie to stanowi:
- wywiad, który pokazuje, ja uczeń zachowuje się w różnych sytuacjach, w szkole, w domu, odrabiając prace domowe,
- sprawdzana jest też karta zdrowia ucznia, przebyte choroby, urazy i inne traumatyczne wydarzenia.
- sprawdzian neurologiczny - umiejętności motoryczne, koordynacja, postrzeganie, automatyzacja ruchu, planowanie motoryczne i świadomy ruch.

 Literatura:

 Oszwa U., Zaburzenia rozwoju i umiejętności arytmetycznych. Problem diagnozy i terapii, Kraków, 2009.
Kurczab M., Dyskalkulia (cz. 2) - Diagnoza